Select Page

Ataatsimiinneq 6/10

Qupperneq 3/5 Meeqqat tunuliaquterpassuaminnik paasinnissaannut ikiuisarneq: sammisassanut siunnersuutit

Meeqqat tunuliaquterpassuaminnik paasinnissaannut ikiuisarneq: sammisassanut siunnersuutit

Sammisani taakkunani siunertaq: meeqqamut inuusuttumulluunniit nammineq maluginnitaasisi atorsigit

Sammisani tulliuttuni siunertaq taannaaginnarpoq: meeqqap inuusuttulluunniit aggerfia akuersaarissi meeqqamut takutissallugu. Taakku taakkualu kingoqqivii kiisalu piffinnut arlalinnut atassuteqarnermut atasumik ajornartorsiutit pillugit oqaloqatigiinnissamut ammasuunersi takutissallugu. Kisianni aamma nukittuffii misigisarsimasatillu aqqutigalugit misilittagarilersimasaat takutissallugit. Taamatut iliornissigut meeqqap namminerisaminik imminut pitsaasumik isigilernissaanut meeraq ikorparsi. Meeqqap annerugaluttuinnartumik paasinnissinnaanera ilutigalugu ukiuni meeqqap inissinneqarfigisaani sammisat assigiinngitsut iluaqutissaqartumik uteqqinneqartarsinnaapput.

A. UKU PILLUGIT OQALOQATIGIINNEQ “SAPINNGINNISSAANIK KISSAATEQARNEQ – AAMMA ISUMASSUISINNAASSUSEQ – TASSAAPPUT ASSIGIINNGILLUINNARTUT MARLUK”

Angajoqqaavigisanit ilaginnagaaneq pillugu oqaloqateqarneq unammillernarsinnaasarpoq. Angajoqqaat namminneq immaqa sumiginnangaanermik misigisaqarsimasut ataqqinninnermik takutitsivigissallugit pingaaruteqarpoq. Meeqqamut inuusuttumulluunniit oqaluusseriaaseq imatut issinnaavoq:

“Qularutiginnilluinnarpara angajoqqavit ilinnik isumaginnilluarnissaq tamatigut KISSAATIGISARIMAGAAT. Ajoraluartumilli angajoqqaat tamarmik kissaatigisamittut asanninnermik isumassuinermillu meeqqaminnut tunniussinissanut PIGINNAASAQARNEQ AJORPUT. Naak asagaluaraatsit, nalunngilat illit angajoqqaatit namminneq inuunerminni ajornartorsiuterpassuaqartut (matumani assersuutinik meeqqap nammineq ilisarisinnaasaanik saqqummiussisinnaavusi, assersuutigalugu “Anaanassi nammineq meeragallarnermili imigassartorneq ilikkarsimavaa – maannalu unitsikkusukkarluarlugu unitsinneq saperpaa“). Taamaattumik artornaqisumik iliuuseqarnissartik aalajangertariaqarlerpaat: Qinnuigaatigut uagut ilinnik pitsaalluinnartumik isumaginneqqulluta! Imaassinnaavoq taamatorpiaq oqanngitsut, illilli isumagineqarnissannut pissusiviusitigut ikioqqupput   – tamatumali toqqaannartumik oqaatiginissaa taakkununnga sapersaatiginarpoq. .

Angajoqqaatit ilinnut pitsaanerpaasumik iliuuseqarniarsarigaluarput. Allaat isumalukkaluarpata imaluunniit uatsinnik sinngaginnikkaluarpata, taava nalunngilluinnarparput tamanna isumaqartoq illit asagaatsit illillu allanit isumagineqartariaqarnerit artorsaatigigaat. Namminneq ilorpiaminni nalunngialat tamanna imminerminnut ajornakusoortoq, ilinnilli isumaginnikkusunnertik takutikkusullugu. Ilinnik utertitsikkusussuseqarnerat pillugu isumaluffiginngilagut. Qinnuigimmatigulli ilinnik isumaginneqqulluta aalajangeramik, eqqortumik aalajangiisimanerannik paasinninnissaannut ikiorniarsariinnarpagut.”

B.UNA PILLUGU OQALOQATIGIINNEQ “ANGAJOQQAAQARPUSI – UATSINNILLU ANGAJOQQAARSIAQARLUSI – KAKKAAK ILUANAAQ!”
Ammattaaq tulliuttumik naasuiaateqarnissigut meeqqat inuusuttullu namminneq atugarisaminnik tunuliaquttaminnillu paasinnissaannut ikiorsinnaavasi:

 

“Nalunngiliuk qanoq iluanaartigisimanerlutit – angajoqqaaqarputit illit pitsaasumik inuuneqarnissannik kissaateqartunik, aamma uagut pigaatsigut aamma illit pitsaasumik inuuneqarnissannik kissaateqartut. Angajoqqaatit tupinnarluinnartumik iliuuseqarput: Illit qitornartaaraatsit. Angajoqqaatit ajornartorsiuteqarmata illit uagutsinnut nuupputit – taamatut iliornikkut marlunnik anaanaqalerputit marlunnillu ataataqalerlutit. Arlatta aappaata ilinnut ikiorsiissutigisinnaanngisai aappaata sapinngilai, ilaanneeriarlutalu isumaqatigiinngikkaangatta, ilinnut pitsaanerpaamik iliuuseqarnissaq taamaallaat iliuusererusuttarparput. Angajoqqaavit ima asatigivaatsit, allaat angerlaqqinnissat kissaatigalugu. Tamanna paasilluarsinnaavarput. Angajoqqaavit oqaloqatiginissaat sulissutigivarput, tamaasilluni inersimasut tamarmik ilinnut suna pitsaanerpaanersoq isumaqatigiissutigigaat illit misigisinnaaniassagakku.”

C.“TUNULIAQUTIT AMERLAQISUT ATAASIUSUNNGORTINNISSAI” IMMINUT PITSAASUMIK PAASINNINNISSAMUT MUMISINNEQARTARNERAT – Meeqqanut suli inuusuttuaranngitsunut inuusuttunullu tunngasoq
Meeqqap inuusuttulluunniit piginnaasanik pitsaasunik allanit pissarsisimanerata, piginnaasallu taakku maanna taassuma inuuneranut ilaalivissimanerisa paasitinnissaat ingerlatap matuma siunertaraa. Meeraq inuusuttorluunniit immaqa piniartumut tunniutiinnartanngitsumut ilaasimappat, inuup taassuma piginnaasai meeqqap inuusuttulluunniit nammineq inuuneranut ilaalersimassapput.

Sammisamut matumunnga qiuutit, nipittartoq, pappialarsuit arlalialuit, aqerluusaq qalipaatillu assigiinngitsunik qalipaatillit atorfissaqartippasi. Atortussalli allat atorneqarsinnaapput, meeqqap taakku atorusunneruppagit, assersuutigalugu modellervoksi, LEGO allalluunniit.

Sammisaq meeqqap inuusuttulluunniit ukiuinut naleqquttunngorlugu tulluarsarneqarsinnaavoq. Maanna siusinnerusukkulluunniit attuumassuteqarfigisat piginnaasai pitsaasut qitiutissallugit pingaaruteqarpoq.

Sammisaq meeqqat 8-9-niit ukiullit ukioqqortunerusullu peqatigalugit ingerlanneqarsinnaavoq

Sammisaq imatut saqqummiunneqarsinnaavoq: ”Sorpassuit tamaasa pitsaasut, inuit allat – inuit eqqaamasavit inuillu maanna peqatigisartakkavit tamarmik – ilinnut tunniussimasaat paasiniassavagut. Aamma pitsaaqutaat tamarmik qanoq ilillutik illit pitsaaqutinnut ilaalersimanersut.”

Siullermik meeraq inuusuttorluunniit tulliuttunik titartaaqqullugu qinnuigissavarsi: ”Inuit nuannarisatit tamaasa, aamma ilinnik isumaginnissimasutut eqqaamasatit”. Assersuutigalugu tassaasinnaapput aataakkut aanaakkullu, angajoqqaat, sanilit, qatanngutit, qatanngutisiat, siusinnerusukkut paaqqinniffigisami sulisut, qimmeq uumassuulluunniit alla attaveqarfigilersimasaq, atuarfimmi meeqqat inuusuttullu allat. Pappiala inunnut ataasiakkaanut eqimattaqatigiinnulluunniit ataasiakkaanut tamanut atorsiuk.

Paasinartuunissaanut amerlatigisunik titartaanermut meeraq inuusuttorluunniit ikiorsiuk, piffissarlu pisariartinneqartoq atorlugu.

Inunnut eqimattakkuutaanulluunniit ataasiakkaanut titartarneqarsimasunut apeqqutit tulliuttut ilaat ataaseq arlallilluunniit toqqarsigit, meeqqamullu apeqqutigalugit. Meeraq qinnuvigisiuk oqaatsimik ataatsimik ilisarnaammmilluunniit akissutigisassaminik nassaaqqullugu. Meeraq qanorluunniit akigaluarpat: eqimattat maanna pineqartut ataanni oqaaseq ilisarnaalluunniit allassiuk.

  • “Inuk taanna (inuit taakku) pillugu/-git eqqaamasanni suna nuannernersaava?” (oqaaseq ilisarnaalluunniit takussutissatut allaguk – assersuutigalugu ”Nuuliarluta angalaqatigiikkatta”).
  • “Inummi tassani suna nuannernersaava?” (nujai kusanartut, nipaa, inussiarnernera, asanninnera, nukittussusia il.il.)
  • “Inuup taassuma illit ilagalutit iliuuserisimasaani suna pitsaanerpaava?” (inunngortissimammatit, inuuissiornerit eqqaamasaramiuk il.il.)
  • “Inummi tassani suunuku illit illalersittaraatsit? Taassumani suna nuannernersaava ?” (Assersuutigalugu oqaluttariaasia, pisuttaasia, eqqumiilluinnartunik oqartarnera, tissinartumik ileqqoqarnera il.il.)
  • ”Inummit taassumannga pissarsiarisimasavit suna pitsaanersaraat?” (Sapiissuseq, nukittussuseq, allanik isumassuisinnaaneq, peqqissuseq, kusanartunik nujaqarneq il.il.)

 

”Kinaavunga”-mik katitertakkat naammassisigit

Tulliuttoq tassaavoq pappialarsuarmik tigusinissaq, meerarlu imminut tassunga titartartillugu, (imaluunniit titartaanermut ikiorlugu). Ajornanngippat angeqqataanik titartaganngorlugu. Meeqqap titartakkap qulaani nammineq atini imaluunniit imminerminut ilisarnaatini allassagaa qinnuigisiuk oqarlusilu:

“Maanna paasiniassavarput kinaanersutit! Allat tunniussimasaannik kinaassuseqarpugut. Soorlumi tassa uagut qamutit , aqqutitsinni pitsaasunik sunik tamanik katersuisartut. Allaanngilaq kikkut tamarmik pitsaasorpassuarnik tunisimagaatsit! Illit inuuninni inuppassuaqarpoq, taamaattumik katitertakkamik pisariitsuinnaanngisumik maanna katiterisariaqalerpugut!”
Maanna pappiala siulleq, inummik, inunnik eqimattanik imaluunniit uumasuummik titartaaffigineqarsimasoq tigussavarsi. Maanna meeqqap inuusuttulluunniit eqimattakkuutaat ataasiakkaat qiortassavai – oqaasertai ilisarnaataalu ilanngullugit – taakkualu nammineq titartarneqarnerminut nipitissuullugit. Meeqqap eqimattakkuutaat inuilluunniit inuit ataasiakkaat tamaasa timimi titarnarneqarfigisaata ilaanut nipitissussavai.Assersuutigalugu inuk eqimattakkuutaalluunniit asanninnermik oqaasertaqarpata ilisarnaateqarlutilluunniit taanna uummatip nalaani inissinneqassaaq, tusarnaarluarsinnaasoq siutip eqqaani inissinneqarluni silatoorlu niaqqup eqqaani inissinneqarluni, il.il.

Immikkuualuttut imminnut timimullu tulluarsarlugit qiortarnissaannut ikiuussinnaavusi. Tamanna oqaasertalersinnaavarsi. Assersuutitalugu: “Uagut – illit angajoqqaarsiatit – sumiissasoraatigut, aamma angajoqqaatit sumiissappat? Imaassinnaavoq angajoqqaarsiatit ilanngalaarlugit qiortaagutta, tamanna angajoqqaannut tulluarnerpaassasoq?” Taamatut iliornikkut meeqqap angajoqqaaminik angajoqqaarsiaminillu paasinnittaasia immaqa imminnut tulluartunngortissinnaavarsi.

Ikkussortakkani immikkuualuttut tamaasa inissereernerisa kingorna meeqqamut maluginiartilersinnaavarsi ”Taavami kinaavunga?”.
“Maanna takusinnaanngorpat illit kinaaninnut suut tamarmik qanoq inissinneqartut! Tassaavutit Salik – nuannersuuvutit t, nukittuujullutit kusanartunillu nujaqarlutit, unnukkullu innalernermi qanoq pakkussinissat ilisimallugu (imaluunniit ilisarnaatit oqaatsillu qanoq takutitsinerat malillugu). Ajunngitsorpassuit inuit allat ilinnut tunniussimasaat ilinniipput, tamakkulu tamarmik illit ilagaatsit! Inuuvutit tupinnarluinnartoq!”
Tamatuma kingorma meeqqap titartagaa meeqqap ineeraanut, igaffimmut imaluunniit titartakkap ullut tamaasa takuneqarfigisinnaasaanut nivinngarsinnaavarsi, ilaanneeriarlusilu taanna oqaloqatigiissutigisinnaasassallugu, Imaassinnaavoq meeqqap inuusuttulluunniit inunnik nutaanik ilanngussinissaq kissaatigigaa, tamannali nutaamik oqaloqatigeeqqinnissamut tunngavissiissaaq.
D. INUUSUTTUT INISSINNEQARSIMASUT QANOQ EQQARSARTARNERAT ISIGINIARSIUK OQALOQATIGIISSUTIGALUGULU – Meeqqanut anginerusunut inuusuttuaqqanullu
Inuusuttut peqatigalugit video una isiginnaarsiuk. Isiginnaareerussiuk videomi qanoq oqartoqarnersoq oqaloqatigiissutigisinnaavarsi. Meeraq inuusuttorluunniit sunik ilisarisaqarnersoq oqaluuserisiuk, avissaartitaanerillu qanoq misigisarsimanerai, imaluunniit allat videomut atatillugit eqqaaneqartut oqaluuseralugit.

Aammattaaq inuusuttut imminnut inuillu ataatsimoorlutik imminnut pingaartittut pillugit filmilioqqullugit kaammattorsinnaavasi. Angajoqqaaveqarluni angajoqqaarsiaqarlunilu tamarmik pitsaanerpaamik inuuneqarnissannik kissaatiginnittunik qanoq ippa, siunissamut suut kissaatigalugillu naatsorsuutigaat, inuunerminni inuit kikkut attaveqarfiginerpaavaat? Inuusuttoq videomik atuinissaq sungiusimanngippagu, qulequtaq pillugu allassinnaavoq oqaluttuarluniluunniit. Aammattaaq inuusuttoq kaammattorsinnaavarsi video ikinngutiminnut ilaquttaminnullu, immaqaluunniit atuarfimmi takuteqqullugu. Tamanna aamma pitsaasumik ammasumik oqaloqatigiinnermik aallartitsissutaasinnaavoq.

Siulia
Tullia