Select Page

Immikkoortoq 1/8

Qupperneq 1/5: Ilisarititsineq, apersuinissamut misiliineq aamma atuartitsinermi suleqatigiinneq

Suliassaqarfiit akornanni ilinniakkanut ilisarititsineq, atuartitsinermi suleqatigiinneq aamma apersuinissamut misiliineq.

Ilisarititsineq

Ilinniartitsisut, skolehjemini aamma ulloq unnuarlu paaqqinnittarfinni sulisut ataatsimut ilinniaqqinnissassinnut ineriartortitseqqinnissassinnullu tikilluaritsi! Ilinniarnermik siunertaavoq suliaqartuususi ataatsimut attaveqaqatigiittarnermik ineriartortitsinissassinnut ataatsimut teoretiskiusumik tunngavissinnissarsi. Tamassi meeqqat inuusuttullu sullippasi, tamassilu taakkununnga isumassuisuuvusi, ilinniartitsisuuvusi siunnersuisuullusilu.

Sulinissinni unammillernartorpassuaqarpoq: Sulisunik amigaateqartoqarpoq, meerarpassuaqarporlu inuusuttorpassuaqarlunilu inuunerminni ilinniarnerminnilu iluatsitsinngitsunik. Sooq?

Meeqqat inuusuttullu pillugit ukiuni 60-ini ilisimatusarnerup takutippaa, inuunermi iluatsitsinissamut ilikkarsinnaanermillu piginnaasaqarnissamut sisamanik piumasaqaateqartoq:

  1. Inersimasunut eqqummaarissunut, angajoqqaat sullissisullu, paarlakaappallaanngitsunik piffissami sivisuumi attaveqarneq.
  2. Piffissami sivisuumi peqatipajaanut eqimattanut taakkuuinnartunut ilaaneq.
  3. Ilinniarsimasunik ilinniartitsisoqarneq isumassuisoqarnerlu.
  4. Meeqqap/ inuusuttup ulluinnarni pinngitsoorsinnaanngisaminit angajoqqaanit sullissisunillu assigiinnik naatsorsuuteqarfigitinnera piumasaqaateqarfigitinneralu.

Kalaallit Nunaat sukkasuumik ineriartorpoq, Kalaallillu Nunaanni meeqqat inuusuttullu amerlasuut illuatungeriilluinnartunik naatsorsuutigineqarnernik naammattuuisarput. Attaveqaatinik pingaaruteqartunit avissaartitaanernik annaasaqarnernillu misigisaqakkajuttarput (ass. nunaqarfinnit skolehjemimukartartut): oqaatsit nutaat, atuarfimmi issiaqqissaartussaaneq, angerlarsimaffimmit allaanerulluinnartumik eqqarsartussaaneq iliuuseqartussaanerlu. Angajoqqaat ilaasa atuarneq pausernertut isigiinnaraat, sullissisulli ilinniarnermut peqqussutinillu malinnissinnaanermut allatorluinnaq piumasaqaateqartut. Angajoqqaallu namminneq ajornartorsiornerat pissutigalugu amerlasoorpassuit angerlarsimaffimmi tapersersornikittarput.

Meeqqat inuusuttullu kinaassutsimik ersarissumik imminullu tatiginermik sanarfisinnaanngillat inersimasunik qanittunik isumaqataasunillu tapersersorteqanngikkunik, inernerikkajuttarpaalu ilinniagaqannginneq kiisalu annaasaqarnermut pissusissamisuunngitsumik qisuariartarnerit: pissutsikkut ilikkagaqarsinnaanikkullu ajornartorsiutit, imminut ajoqutaasumik pissuseqarneq, il.il.

2015-imi kalaallit ilinniartitsisut meeqqat atuarfianni ajornartorsiutaasutut annerpaatut pingasuusutut isigisatik pillugit isummerput: Atuartut pissusissamisuunngitsumik pissuseqarnerat, inuunermi ajornartorsiutaat kiisalu ilinniarnermi inissisimaffiat. Assinganik paaqqinnittarfiit skolehjemillu nassuiaateqarput.

Tamatuma takutippaa meeqqat inuusuttullu amerlasuut ilinniarnissamut piareersimanngitsut. Sulisut pikkorissorpassuit attaveqalernissamut inuunermilu torersuunissamut qanoq pilersitsinissaq pillugu naammaginartumik ilinniagaqanngillat, tamanna atuarfimmi ulluinnarnilu iluatsinnissamut piumasaqaataavoq.

Taamaattumik ilinniaqqinnermi siunertaavoq suliaqarfiit taakku pingasut akornanni nukittuumik attaveqaammik pilersitsinissaq, taamaasillutik toqqissisimanermik pingaaruteqartumik pilersitsissammata kiisalu piumassuseqarneq ilikkagaqarnissarlu siuarsarniarlugit, atuarfimmi, angajoqqaanut attaveqarnermi kiisalu ulluinnarni inuunermi. Nammineq sulinersi pitsanngorsassallugu uippakajaarnerlu annikillisassallugu aamma sulissutigaarsi.

Ilinniaqqinnermi matumani peqataasut tassaapput ilisimasallit, oqaloqatigiinnisi suliasilu tassaapput meeqqanut inuusuttunullu ulluinnarni ataqatigiinnerusumik sinaakkutinik tunniussisinnaasut. Ataqatigiinnermik suliaqarnermut ineriartortitsinissamut teoretiskimik tunngavissiisoqassaaq, tamanna nunani tamalaani ilisimatusarnermik tunngaveqarpoq. Peqataasulli namminneq inuunerminni misilittagaat, isumassarsiaat sulinermillu ineriartortitsinerat ingerlanermut aalajangiisuussaaq. Sullissisut suleqatigiinnerannut kalaallit namminersorlutik ilusiliaannik ineriartortitsinermut peqataavusi.

Suleqataanissinnut qujanaq!

Piginnaasat ineriartortinneqartussat:

  • Peqataasut namminneq inuunerminni isumassuisutut sulinermi misilittagaat qanoq atorneqarsinnaanerannik paasinninneq.
  • Immikkoortuni oqaloqatigiinnerni oqallinnernilu ammasuunissaq.

 

Immikkoortumi sammisaq:

Ilinniartitsinerup immikkoortuani siullermi matumani ingerlanissamut kiisalu immikkoortuni sammisanut suliassassinnut ilisaritinneqassaasi. Aamma marlukkaarlusi immissinnut apersortassaasi nammineq inuunissinnit ilisimasat pingaarutillit aasinnaasasi ilisimaarilluarnerulerniarlugit – ilisimasat sulinissinni atorsinnaasasi.

Siunertarisap, ineriartortitsinermi periaatsit ilisimatusarnermik tunngaveqartut qanoq atorniarnerisi ataatsimut peqataallusi oqaloqatigiinnissi tunngavigissavai.

Meeqqat ineriartornermi pisariaqartitaat pillugit teoriit sulinissinni atussavasi, kiisalu ilitsersuisussi ilissilu peqataasutut ingerlanermi qanoq tapersersoqatigiissinnaanersusi.

 

Immikkoortumi anguniagaq

  •  Fairstarts sungiusarneq qanoq ingerlasarnersoq, immikkoortut qanoq sananeqarsimanersut kiisalu immikkoortut akornanni sulerisassanersusi paasinissaa.
    •  Ilissi nammineq inuunissinni misilittakkasi ilisimasanut nalituunut qanoq tapiissutaasinnaanersut misissorlugit.