Immikkoortoq 8/8
Qupperneq 6/7: Meeqqat annerit inuusuttullu annaasaqarnerup qaangernissanut ikiorneriMeeqqat annerit inuusuttullu annaasaqarnerup qaangernissanut ikiorneri
Avissaarnermi misigisanik meeraq oqaluttuarpat suliariniagaqaruniluunniit misigisimasat pillugit misigissutsinik eqqarsaatinillu aaqqissueqqittarpoq. Annaasaqarnermi misigissutsit pisuni tamani sakkukinnerulersarput, eqqaamasat paasinninnerlu pitsaanerusumik aaqqissuuttarput, meeqqap meeqqat allat naligilernissaata nalinginnaasumillu aliasunnermik, tarnimut akornusersuinngitsumik kiisalu pinnguarusussutsimik, misigisassarsiorusussutsimik ilinniarusussutsimillu misigisaqaleqqinnissaata tungaanut. Sulinissinni siunertaanngilaq aliasuutip tamarmi peernissaa, kisianni meeqqap misigissusaasa sakkukillisinnissaat sammiveqanngikkunnaartinnissaanillu ikiornissaa.
Ilisimatusarneruttaaq takutippaa isumassuisut siusinnerusukkut annaasaqarnerit miserratigippagit, soqutiginngippagit imaluunniit soqutaanngitsunngortinniarsarippagit namminneq qisuariarnernik aqutsinissaannut iluaqutaassanngitsut, inuttullu inerikkiartoqqinnissaannut ajoqutaalersinnaallutik.
Meeqqani meerarsianngornikuusuni inissinneqarnikuusunilu apersuinermi oqaaserisartagaq una nalinginnaasuuvoq: “Pingaarnerpaaq pillugu arlaannaataluunniit oqaloqatiginikuunngilaanga – angajoqqaakka annaanikuugikka, ilaqutaqartungalu najorsinnaanngisannik”.
Artornartumik annaasaqarneq eqqartorneqanngippat aliasunnermi qisuariarnerit tulluanngitsut ”nippussinnaapput” inooqataanermilu atugarliornermik inerneqarsinnaallutik.
Taamaattumik sullissisutut suliassaraarsi, qanga pisimasut pillugit meeqqap misigisimasaminik oqaluttuarsinnaanerminut killilersugaanngitsutut kajumissaarneqartutullu misiginissaanut inissarsiuussinissarsi. Tamanna sammisassatigut assigiinngitsutigut pisinnaavoq.
Isumassarsiatsialaavoq aalajangissallugu qanoq qaqugukkullu meeqqat inuusuttullu annaasaqarneq pillugu oqaloqatigissanerisi. Isumassarsiatsialaavoq ulluinnarni suliassat suliarinerani ataatsikkut pinissaa kiisalu eqimattanik klassimilluunniit ilisimalluakkassinnik, ilissinnilu toqqissisimalersimasunik oqaloqatigiissutiginissaa. Pisut taakku oqallinnerni sinaakkutaasinnaapput pitsaasut. Utaqqisinnaalluarit – oqaloqatigiittarneq tamanna inerneqarniaruni ingerlaavartariaqarpoq.
Ass. nammineq inuunissinni annaasaqarnersi pillugu oqaluttuarsimagussi tamanna ammaassivoq, annaasaqarneq pillugu ammasumik oqaluttuarnissamut.
Meeqqat inuusuttullu taama perusukkunik killilersugaanatik oqalunnissaannut periarfississiuk tusarnaarlusilu – ilaat immaqa piffimmi qisuariassanngillat; ulloq ataaseq marlulluunniit ingerlassapput, meeqqap oqaatsitit uterfigeqqinnissaanut. Meeraq oqaluttualerpat anngaasoqarsinnaavoq eqqarsaataanullu misigissusaanullu soqutiginnilluni tusarnaartoqarsinnaalluni.
Piffissami sivisuumi siullermi immaqa tassaavoq iliuusissarsi tamarmi:
Meeqqat inuusuttullu ikilernerinik aaqqiiniarlusi ikiorpasi annaasaqarneq pillugu ammasumik oqalunnerinnassigut, takutitsinikkullu avitseqateqarsinnaasusi tusarnaarsinnaasusilu.
Aamma suliffissi assersuutigalugu taamaaliornikkut nassuiarsinnaavarsi: “Pisumi tassani angajoqqaanik annaasaqarneq pillugu suna tamaat ilisimavarput kiisalu meeqqat inuusuttullu pissusissamisoortumik qanoq qisuariartarnersut. Tunuarternikkut, ”tarnip qeritinneratigut” sunalu tamaat soqutiginagu oqalunnikkut qisuariakkajuttarput. Arlalitsigut misigisarput naleqaratik. Qisuariaatit taakku tamarmik pissusissamisoorput peqqinnartuullutillu, allanulli paasiuminnaassinnaallutik. Matumanili ilisimasarpassuaqarpugut, avissaarnerit meeqqat misigisimasaat qanoq qaangernissaanut meeqqanik inuusuttunillu ikiuinissamut. Oqaloqatigiissutiginera iluaqutaavoq, kammattaartortarput atuarfimmilu nuannaaqqilertarlutik. Inersimasut tamarmik nalunngilaat annaasaqarneq qanoq isumaqarnersoq qanorlu qaangerneqarsinnaanersoq nukittortoqarsinnaanersorlu. Immaqa maanna uppernanngikkaluarpoq, kisianni meeqqat inuusuttullu amerlasuut inooqqilertut inuunermillu nuannarisaqaqqilertut takusareerpagut”.
Assersuutigalugu:
“Meeraallunga ulloq tamaat sinittarfinni titartaasarnera pissutigalugu inersimasunngorama titartaaneq qalipaanerlu pikkoriffigilersimavara. Tamanna pitsaaqutaavoq – ullumikkut sunngiffinni assilialiortarpunga. Kisiannili anillunga kammassarsiorneq saperama kiserliortorujussuunikuuvunga. Taama eqqarsarnerit tamaasa aniliivillungalu unittarpunga, itigartitaanissara illaruaatigineqarnissaralu ersigalugu. Taamaattumik ajoqutaavoq pinnguaqatissaqarnikuunnginnera. Atuarfimmi aamma aperisaqarnikuunngilanga kammattaarisinnaanerlugit – misigisaq nalunngiliuk?”
Taamaasillutit sallaatsumik takutissavat piviusumut iliuusaa tassanerpiaq annilaanganermik peersissasoq, kisiannili piffissami sivisuumi meeqqamik kiserliortitsisinnaasoq. Tamatuma kingorna eqqartorsinnaavarsi meeqqat qanoq itigarteqqinneqarnissamut imaluunniit nuannarisamik annaasaqaqqinnissamut ersisinnaanersut.
Alloriarnerup tullia tassavoq meeraq inuusuttorluunniit allatut eqqarsartilissallugu, annaasaqarnissamut imaluunniit itigartitaaqqinnissamut annilaanganerup pitsaanerusumik iliuuseqarfiginissaanut.
Assersuutigalugu:
“Ullut ilaanni paasivara sinittarfinni kisimiiginnaruma inuunerma sinnera kiserliussallunga. Annilaangagisorujussuuara kammagiumannillunga aperiguma allat naamiissaneraannga. Atsammali oqaluttuuppaanga kammaqarniaraanni immaqa arfineq-pingasunik ”naameerneqartartut” marluinnarnillu ”angerneqartarlutik”, ”angernerilli” taakku marluk kammaginerpaasanngorsinnaapput.
Atsama aamma oqaluttuuppaanga allanit paarineqarneq ajortuunngitsoq, kannguginissaalu tunngavissaqanngitsoq. Meeraqarporli tusintilippassuarnik angajoqqaaminnik inooqateqanngitsunik. Taava atuaqatikka atuareernerup kingorna uatsinnut pinnguariaqqullugit qaaqqusalerpakka, atsammalu oqaloqatiginissaanik oqaluuppaanga. Amerlanerit naameerput ataaserli angerpoq, ukiorpassuarnilu ikinngutigiinnerpaavugut. Immaqa aamma illit annilaanganerit qaangissallugu nukittorsinnaavutit, ullullu ilaanni arlaannik aperisaqartalerlutit”
Matumani sammisat ”Annaasaqarneq, avissaarneq nukittunerlu” sammisassani ilinniartitsinissamullu pilersaarutini qanoq ilaatinneqarsinnaanersut siunnersuutit malittaritinneqarput:
Inuunermi oqaluttuaat pillugu videoliornissaannut assiliivimmik videoliorsinnaasumik tunisinnaavasi, sananissaanullu aaqqissuunneranullu ikiorlugit. Imaluunniit kalaallinik utoqqaanerusunik, angajoqqaanik kammalaatinilluunniit annaasaqarnermi avissaarnermiluunniit qanoq qisuariarsimaneranik apersuisinnaallusi.
Tapersersorneqarlutik inuusuttut tamarmik annaasaqarnermut assersuuteqarsinnaapput, assersuutigalugu aanaakkunnik inummik allamik imaluunniit pigisanik annaasaqarneq, titartaanerit, isiginnaartitsinerit allallu ikiortigalugi.
Inuusuttoq nipilersuutinik erinarsuutinillu annaasaqarnermut tunngasunik kiisalu ataatsimuuleqqinnermut, neriunnermut nuannaarnermullu tunngasunik nassaarsinnaavoq/ nipilersorsinnaavoq.
Inuusuttut eqimattat ima sivisutigisumik taakaniissimappata, Tatiginneqatigiinnermut pisimallutik, sulisut marluk ualikkut sammisassamik nerrivimmi saqqummiissapput.
“Takusarparput arlaliususi akulikitsumik nuannaarpasinneq ajortusi, ikinngutisi ilaquttasilu maqaasisarisi. Oqitsuinnaanngilaq nalunngisanit avissaarneq. Tamatuma aamma kingunerisinnaavaa atuarfimmi sulerusussuseerunneq allanillu ilagisaqarusunnginneq.
Nammineerluta nalunngilluarparput, isumaqarpugullu avissaarnermut qisuariaatit suut nalinginnaasuulluinnarnersut pillugit uagut ilisimasagut atorsinnaagisi. Tamatumunnga piumasaqaataavoq uagutsinnut isumalimmik oqaluttuarnitsinni ataqqinnillusi tusarnaarnissarsi.
Aamma uagut nalunngilarput, ulluinnarni pequertarnisi akerliusarnisilu allanik maqaasisaqarnermi inersimasunik allanik akuersisinnaanerup ajornarneranik pissuteqartoq, aamma paasissavarsi uatsinnut sunniuteqanngimmat.
Kingorna paarlakaannerit avissaarnerillu ilissinnut qanoq sunniuteqarnersut eqqartorsinnaavagut – piumagussi oqaluttuarsinnaavusi, piumanngikkussili aamma ajunngilaq oqaluttuanngikkussi.
(oqaluttuat oqaluttuarineqassapput, 2 x 5 minutsit)
Maanna oqaluttuarisagut pillugit qanoq eqqarsarpisi?
Tusarnaassaagut oqaaseqarnata. (sivisulaarsinnaavoq inuusuttut aallartinniarnerat, eqqarsarteqqaaginnarsigit).
Sammisaq pillugu ataatsimiinneq aalajangersimasukkaartumik uteqqinneqartarsinnaavoq, taamaasillutik inuusuttut ammasumik oqaloqatigiinnissaq sungiunniassammmassuk.
Annaasaqarneq nukittunerlu pillugit atuarfimmi sapaatip akunnera sammisaqarneq
Atuarfimmi sammisassatut ilinniartitsisoq ullormi imaluunniit sapaatip akunnerani sammisassaliorsinnaavoq una pillugu “Qanigisannik imaluunniit nuannarisannik annaasaqarneq – ima nukittunerulissaatit!”.
Sammisaqarneq tamanna ilinniartitsinissamut pilersaarutini allani ilanngunneqarsinnaavoq: kulturini assigiinngitsuni, oqaluttuarisaanermi, atuakkani, nipilersuutini, internetimi ujaasinerni il.il. annaasaqarneq qanoq nassuiarneqartarpa iliuuseqarfigineqartarpalu.
Tamatuma kingorna allaguk qanoq qaqugukkullu siunnersuutit ilaat atorsinnaanerisi, imaluunniit nammineq sullissinermi misilittakkasi perorsaanermi sammisaqartitsinerni– immikkoortumit matumannga isumassarsiorlusi atorsinnaanerisi. Pilersaarutersi pillugu sulinissi kingorna allattuigitsi: Qanoq ingerlava, meeqqat qanoq qisuariarpat, ilissinnut suna artornarpa, misiliinissinni suna ilinniutigaasiuk, qanoq ingerlariaqqissavisi?