Ataatsimiinneq 3/10
Qupperneq 5/8: Toqqissimanngitsumik arlariinnik isumalimmik attaveqarfigisanut pissusilersorneqToqqissimanngitsumik arlariinnik isumalimmik attaveqarfigisanut pissusilersorneq
Isumassuisoq aalajaatsuunngitsoq, ilaanni siulittoruminaatsoq, naveersisartoq pillaasartorluunniit ilaannilu asannittuusartoq, siulittoruminaatsumillu misigissutsit pitsaalluinnartut pitsaanngitsullu akornanni nikerartartoq meeqqap inuusuttulluunniit siusissukkut misigisimaguniuk, meeqqap toqqissisimanngitsumik arlariinnik isumalimmik attaveqarfigisanut pissusilersoriaaseq ineriartortissinnaavaa. Meeraq isumassorneqarnissamik ujartuinissap peqatigisaanillu isumassuisumut siulittoruminaatsumut immaqalu kamanniartumut ersissuteqarnerup akornanni tigusaasimasutullusooq ippoq.
Meeqqani isumassuisui namminneq peroriartornerminni sumiginnagaasimasimappata, atornerluisuullutik, imauunniit isumassuisut akornanni akuttunngitsumik aaqqiagiinngittoqartarpat imaluunniit tarnikkut nappaateqarpata, taamatut pissusilersuutit takuneqarajuttarput. Pisuni taakkunani tamani isumassuisup pissusilersuutai meeqqamut siulittoruminaatsuupput naatsorsuutigisassaanatillu. Meeqqap isumassortini tatigisinnaanngilaa isumassuisullu toqqissisimasumik aallaavik meeqqamut pisariaqartinneqartoq tunniussinnaanagu.
Meeqqani ilaquttaminnit inersimasunilluunniit allanit kinguaassiuutitigut atornerlugaasimasuni taamatut pissusilersorneq aamma takuneqarajuttarpoq.
Tamanna isumaqarpoq meeraq attaveqarnermi annertuumik ersissuteqarsinnaasoq stresseqarlunilu, taamaattumillu qanimut isumassorneqarnermik qanilaarfigineqarnissamillu ujartuinerup peqatigisaanillu isumassorniarneqaraangami kamannermik unnerluutiginninnermillu qisuariartarnerup akornanni nikerartuulluni. Angajoqqaanut paarsisartunut tamanna paatsiveerusimaarnarpoq, meeqqamillu sullissisut akornanni isumaqatigiinnginnernik aaqqiagiinnginnernillu pilersitsigajuttarluni. Takorlooriarsiuk perlerlusi toqungajalerlusi, ilissinnullu nerisassanik tunniussisinnaasutuaq inuuvoq ulorianartorujussuaq. Meeqqat arlariinnik isumalimmik attaveqarfigisanut pissusilersortartut taamatut inersimasunik isiginnittarput.
Inuusuttut imaaliorniartarput:
- pitsaanngitsumik periuseqarlutik annilaanngatigalugu allat qanoq eqqarsarumaarsinnaanerat (”arlaannaannilluunniit nuannarineqanngilanga”, ”kikkut tamarmik isumaluffigaannga”).
- kikkunnit tamanit unneqqarissuliorfigineqannginnerminnik naammagittaalliormiit, taakkuninnga pisuutitsinermut kiisalu meeraaqqatut imminnut ikiorsinnaanngissusermut nikerarlutik. Tullianik imaaliallaannartoq suut tamaasa aalajangernialissavaat, meeqqat allat nakkutigalugit uumisaarlugilluunniit, imaluunniit taakkunannga paasinninngitsutut nuannarinninngitsutulluunniit ilissi unnerluutigalusi. Imaassinnaavoq piumasaqaatit nalinginnaat oqallisigerusukkaat. Tamakku tamarmik annilaanganermut tatiginninnginnermullu qamani pigisaannut takussutissaapput.
Meeqqat imaaliorniartarput:
- isumassuisoq iperarumanagu tamatigut tigoruloorsimasarlugu aamma naammagittaalliorlutik saammarsaruminaallutillu.
- Pinngualernissamut naammaginartumik toqqissisimasutut misigisimanatik aamma avissaartitaanissamut ersissuteqarneq puigorsinnaanagu.
- kikkut tamaasa nakkutiginiarsaralugit, immaqa meeqqanut allanut ”angajoqqaajuniarsaraluni” imaluunniit imaaliallaannartoq uumisaarlugit imaaliallaannartorlu napparsimanerarluni paatsoorneqarsimanerarluniluunniit naammagittaalliuutigalugu ”arlaanaannilluunniit nuannarineqanngilanga”-mik pissusilersuuteqalerluni. Meeqqap aalajangernisi tamaasa allanngortinniarsarissavai imaluunniit isumaqatigiissutit piumasaqaatillu pisariitsunnguit isumaqatigiissutiginiarsariuassallugit, annilaanganera uteqqissimammat.
- ukioqatiminik amerlangaartunik ikinnguteqarani, ikinngulli ataasiinnaasoq kisermaanniarsarissallugu (“Illit kiserluinnarpit ikinngutigaakkit, allanillu oqaloqateqaruit sumiginnassavarma”).
- Maluginiaqqusaarluni, peqatigisaanilli isumassuisoq ajattorniarsaralugu, nikanarsarniarsaralugu isornartorsiorluguluunniit.
Pisut ingasalluinnarfiini meeraq inuusuttorluunniit nakuusersinnaasarpoq, meeqqallu allat imminut naalatsinniarsarisarlugit sammisanullu nuannarinngisaannut peqataaffigerusunngisaannulluunniit peqataanissaq akuersaartilerlugu, soorlu kinguaassiuutitigut atornerluinernut imaluunniit timikkut tarnikkulluunniit nakuusernernut.
MEEQQANIK INUUSUTTUNILLU ARLARIINNIK ISUMALIMMIK PISSUSILERSUUTEQARTUNIK ISUMASSUINEQ
Meeqqat inuusuttullu isumassorneqarnissamik pisariaqartitsigaangamik, peqatigisaanillu angajoqqaat paarsisartut qanittumik attaveqarfiginissaat annertuumik annilaanngatigalugu, qanilaarneq tatiginninnerlu ajornartorsiutinngortarput, misissutsikkullu avinngarsimanissaq qanilaarnissarlu malittarisassaqartissallugit ajornakusuulersarpoq. Meeqqat inuusuttullu taakku anniaateqaqaat, taakkualu toqqissisimasunngortinnissaat qitiutittariaqarparsi, imatut iliornikkut:
- inussiarnersuussaasi aalajangersimasuussallusili. Meeraq inuusuttorluunniit pillarnagit, piumasaqaatisili atugassarititaasullu eqqissillusi uteriiserutigissavasi.
- meeqqap inuusuttulluunniit nammineq aalajangersinnaanngisai aalajangertarlugit.
- meeraq inuusuttorluunniit suliassamik aallussinissamut ikiorlugu: ”Maannakkorpiaq ilinniagassat suliaraagut minutsinilu qulini allanik suliaqassanata. Kingorna oqaloqatigiissinnaavugut.”
- sammisanik sivikitsunik sammisaqartarnermut periutsit aalajangersimasut pilersillugit, taakkualu ullut tamaasa uteqqittarlugit. Aallartitsinnasi oqarfigisarlugit minutsini 10-ni tulliuttuni qanoq pisoqassanersoq.
- Meeqqap inuusuttulluunniit arlaat pillugu unnerluutigippasi isornartorsiorlusiluunniit, eqqissisimasumik inussiarnersumillu pissusilersoritsi. Aalajangikkasi isumaqatigiinniutiginasigit. Meeraq inuusuttorluunniit oqarfigisiuk tamanna tunniutiinnarfigissanagu, aamma ajornartorsiutitik qaangersinnaagaat. Pitsaanngitsumik akissut oqallisiginasiuk.
- Meeraq inuusuttorluunniit ingasattajaalerpat, piviusumut uteqqinnissaanut ikiorlugu “Oqarputit arlaannaannilluunniit nuannarineqannginnavit toqorusullutit – tamanna aliasuutigeqaat maannalu kamaatigalugu, erniinnannguarli qaangiussimassaaq, naak tamanna maanna upperinngikkaluarit“.
- Maluginiarsiuk – qaqugukkut meeqqap inuusuttulluunniit uumitsaammersittarpaasi kamaammersillusiluunniit. Meeqqamik inuusuttumilluunniit isiginneriaasersi qimaaminiarsarilaarsiuk, immissinnut eqqissisimatinniarlusi, aalajaatsuutinniarlusi, inussiarnersuutinniarlusi aalajangiisinnaassuseqarniarlusilu.
OQALLINNEQ – minutsit 5
- Meeqqanik inuusuttunillu arlariinnik isumalimmik pissusilersuuteqartartunik assersuutissaqarpisi? – Meeraq inuusuttorluunniit meerujuutillugu, naveersitillugu, allanik uumisaariniartillugu, ilissinnik isorinnitsillugu unnerluutiginnitsilluguluunniit qanoq qisuariaateqartarpisi?
- Meeraq inuusuttorluunniit taamatut arlariinnik isumalimmik pissusilersuuteqartartoq naapikkaangassiuk suna ilissinnut ajornarnerpaasarpa?
- Taamatut arlariinnik isumalimmik pissusilersuuteqarneq ilaqutariinnut imaluunniit illumi meeqqanut / inuusuttunut allanut qanoq sunniuteqartarpa?