Casharka Kalfadhiga 3/19

Sidee ayuu ilmuhu u dareemaya bilawga meelaynta daryeelka barbaarinta? Fahamka xilliga kala guurka

Marka ilmuhu loo keeno qoyska barbaarinta, waxaad isugu diyaarinaysaa sidii aad ula kulmi lahayd , waxaana laga yaabaa inaad rajaynayso inaad isticmaasho dhammaan xirfadahaaga si aad uga caawiso ilmaha inuu la qabsado qoyska cusub.

Waxaa muhiim ah in la ogaado in imaatinka qoyska baarinta ay aad uga dhib badan tahay ilmaha marka loo eego qoyska barbaarinta: laga yaabee in ay jireen dhacdooyin fowdo ah iyo jahawareer, gaar ahaan haddii ilmaha laga soo qaaday waalidka iyaga oo aan raalli ka ahayn. Xitaa haddii ubadku si wanaagsan loo diyaariyey, soo beddelka ayaa ah arin aad ugu adag carruurta, waxayna u baahan yihiin waqti badan si ay u dejiyaan ka hor intaysan bilaabin inay ku dhex dareemaan ammaan qoyska barbaarinta.

CAQABADA: QOYSKAAGA OO AAD KA FOGAATO IYO LA KULANKA QOYS AANAD GARANAYN ISLA MARKAAS.

Tani waa sheeko caadi ah oo ka timid ilmo toban jir ah oo ku jiray daryeelka barbaarinta oo ku saabsan sida ay dareentay sanadka ugu horeeya ee daryeelka barbaarinta. Markaas waxay ahayd lix jir.

“Runtii ma aanan jeclayn iyaga (qoyska barbaarinta) inkastoo ahaayeen kuwo aad iigu naxariista, lakiin way igu cusbaayeen. Waxaan u xiisayay mar walba hooyaday iyo asxaabtayda, mar kasta oo waalidkii i korsaday ay ii fiicnaadaan waxay igu kaliftay inaan ka fikiro hooyaday. Waxaan moodayay inaan ahay ilmo aad u xun tan iyo markii ay i kaxeeyeen. Qolku wuu cusbaa gurigooduna wuxuu lahaa ur kale oo aanan jeclayn. Aad ayaan u baqay markii aan bilaabay oo aan aad u ooyay markii ay arki waayeen, mar aan xitaa isku dayay in aan baxsado, laakiin maan helin bas sax ah, sidaas ayaan dib ugu noqday. Markii ay wax ii soo bandhigeen waxa aan mooday in hooyaday aanay awoodin in la iga kaxeeyo, markaas ayaan ku qayliyay in lacag la siiyay si ay ii daryeelaan oo aanay anigaba jeclayn. Aad bay uga murugootay, sidaas darteed waxaan sidoo kale dareemay dembiilenimo sababtoo ah waan ka murugooday, laakiin aad ayaan uga xanaaqay in la iga qaado. Waxaan ka baqay in haddii aan iyaga jeclaado ay hooyaday ii cadhooto. Waxaan u maleeyay in saaxiibaday iyo hooyaday ay i illoobeen dhammaan, sidaas darteed aad ayaan ugu farxay markii ay (waalidka ibarbaarinayaa) ay igu celiyeen meeshiiydii hore oo ay iga caawiyeen in aan warqado u qoro saaxiibaday. Hadda waxaan ogahay inay runtii i jecel yihiin, mararka qaarkoodna waxaan ka sheekaysanaa sidii xumayd ee aan u dhaqmay markii aan bilaabay inaan halkan ku noolaado, waananu ku qoslinaa arrinkaas….”

 Sheekadani waxay tusinaysaa sida ilmaha bilaabaya galista daryeelka barbaarint uu ugu noqon karo xaalad qaylo-dhaan, murugo iyo jaahwareer ah isagoo isku dayaya inuu la qabsado jawi cusub.

Ilmuhu runtii waxa uu ku sugan yahay xaalad qalafsan oo qalalaase ah – waxa ay hadda wayday dad muhiim ah, oo dhexda u ah khasaarahan waa in ay sidoo kale la qabsato dadka doonaya in ay u tarbiyadeeyaan oo ay u dhawaadaan. Bal qiyaas in shaqada lagaa eryay iyada oo aan wax sharraxaad ah lagaa helin, oo marka aad baxayso aad la kulanto laba qof oo aad u wanaagsan oo doonaya in ay isku shaqo ku qabtaan – ma ku kalsoonaan lahayd? Malaha…

Casharrada soo socda (“U beddelashada lumista adkaysiga” iyo “yaa anigu?”), waxaad wax badan ka baran doontaa ku-xidhnaanta iyo sida carruurtu uga fal-celiyaan khasaaraha. Mawduucyada soo socda ee casharkan ayaa kuu diyaarin doona sida aad ula qabsan lahayd bilawga dareen-celinta u horreysa ee ubadka inta lagu jiro kala-guurka daryeelka daryeelayaashii hore ee aad u wareegayso daryeelkaaga.

Daawo muuqaalkan Saalax, oo ku soo koray tuulada SOS ee Tansaaniya. Waxa uu la wadaagaa qaar ka mid ah waayo-aragnimadiisa ku saabsan maqnaanshaha qoyskiisa iyo inuu xiriir sugan la yeesho SOS-hooyadii, taasoo uu awood u leeyahay inuu la wadaago oo uu kala hadlo wax kasta oo maskaxdiisa ku soo dhaca.